De SWOT-analyse

In de vorige paragraaf is de SWOT-analyse al genoemd. SWOT staat voor sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen. De eerste twee betreffen de eigen organisatie en de laatste twee betreffen de wereld om jouw organisatie heen en de mogelijke impact. Waar de democratische driehoek richt op de lange termijn gaat het bij de SWOT vooral om de middellange termijn. De wereld verandert niet pas over 10 jaar of veel later maar doet dat eigenlijk iedere dag.

Sterktes en zwaktes – interne organisatie

Het gaat om de eigen interne organisatie. Om de sterke en zwakke punten goed in beeld te krijgen kun je vragen stellen. Wat ging het afgelopen jaar goed en wat ging fout? Hoe beoordelen onze vrijwilligers de organisatie? Hoe staan wij er financieel voor? De sterke en zwakke punten bepalen tot wat de organisatie toe in staat is.

Sterke punten kunnen dan een hele goede PR en dito sponsorpakketten zijn die snel geld opleveren. Of een hecht netwerk van donateurs waar je altijd kunt aankloppen.
Let op: een sterkte kan ook een zwakte zijn. Als je altijd kunt leunen op die ene bereidwillige geldschieter dan kun je ook lui worden en geen alternatieven voorhanden hebben mocht de persoon in kwestie er mee ophouden.

Voorbeeld sterktes en zwaktes
Je weet dat de jeugdspelers van JO14-02 (in de voetbalwereld staat dat voor “Jeugd Onder de 14 jaar, 2^e elftal) bij jouw voetbalvereniging over 5 jaar volwassen zijn. Tegen die tijd studeren ze, werken ze of denken ze misschien aan het stichten van een gezin. Het is dan ook reëel om te verwachten dat zij helemaal niet meer of veel minder beschikbaar zullen zijn voor de voetbalcompetities. Dat kan dus over 5 jaar een zwakte binnen de organisatie zijn, maar dat wordt het alleen als je niets doet. Je kunt het ook zien als een sterkte indien je talentvolle spelers op hun 18^e / 19^e aan je weet te binden als trainer, bestuurslid, coördinator, ambassadeur, enz. Ze hebben al die jaren met veel plezier gevoetbald. Wie weet willen zij voor de club iets terugdoen. Dat is fijn voor de betrokken spelers en goed voor de voetbalvereniging.

Voorbeeld zwakte
Je hebt mooie plannen om het clubhuis te verbouwen. Er is alleen geen enkele vrijwilliger die wil meehelpen en de financiën zijn ontoereikend. Als bestuur ga je dan eerst deze zwaktes regelen.

Kansen en bedreigingen – externe omgeving

Hier gaat het om de externe omgeving waarin je als organisatie opereert. Het gaat daarbij om de ontwikkelingen die directe impact op jouw vereniging of stichting kunnen hebben. Invalshoeken die je kunt hanteren zijn bijvoorbeeld: de bevolkingssamenstelling (verjonging, vergrijzing, multicultureel), verandering van subsidiebeleid bij het aantreden van een nieuw College van Burgemeesters en Wethouders, ontwikkelingen binnen jouw sector, of opkomende concurrentie.

Voorbeeld kansen (en zwaktes)
Je overweegt om met de voetbalvereniging te promoveren. Als je promoveert wordt je aantrekkelijker voor nieuwe sponsoren (kans) en zullen veel nieuwe spelers zich aanmelden (kans). Je constateert alleen wel dat er een tekort is aan vrijwilligers (zwakte) en dat de trainingsfaciliteiten verouderd zijn (zwakte). Je dient dan die twee zwaktes eerst op te pakken. Je wilt natuurlijk de nieuw aangetrokken spelers behouden. Gelukkig blijken nieuwe sponsoren geld te willen investeren voor het vernieuwen van de trainingsfaciliteiten (kans) en kom je na een peiling erachter dat veel mensen het aantrekkelijk vinden om bij deze ambitieuze club aan de slag te gaan als vrijwilliger (kans).

Alle vier de punten van de SWOT zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Dat zie je ook in het voorbeeld hierboven terug. Na het maken van een SWOT-analyse is het belangrijk deze helder voor ogen te blijven houden en regelmatig te toetsen. Besluiten die je maakt moeten passen bij de SWOT. Verder lezen over het maken van een SWOT-analyse? Zie SWOT-analyse maken

En een laatste tip, denk in kansen en niet in bedreigingen. Dat wat als een bedreiging overkomt kun je vaak ook zien als kans. En als je er goed op inspeelt, wordt je organisatie er alleen maar sterker door.