Statuten

Voor de oprichting van een  vereniging met volledige rechtsbevoegdheid  of een  stichting heb je een akte van de notaris nodig. Deze akte verklaart dat de stichting in het leven is geroepen. In deze paragraaf lees je alles over notariële akten.

Statuten zijn bepalingen en grondregels die ten grondslag liggen aan een organisatie. De statuten leg je vast bij een notaris. De notaris stelt een oprichtingsakte op, met daarin de statuten. Vervolgens geeft meestal de notaris de statuten digitaal op bij het handelsregister van de KVK. Dit heet ‘deponeren’.

Het huishoudelijk reglement is ook een verzameling van regels. Deze regels ondersteunen meestal de statuten. In het huishoudelijk reglement kun je meer in detail treden, omdat je bij wijzigingen niet naar de notaris hoeft.

In de statuten staan in ieder geval de wettelijk verplichte onderwerpen:

• De volledige naam van de rechtspersoon. Indien het een stichting is, zal de naam het woord “stichting” moeten bevatten.
• Het doel van de stichting / vereniging
• De wijze van benoeming en ontslag bestuurders
• Een belet- en ontstentenisregeling voor het geval alle bestuurders belet of ontstent zijn (N.B. het betreft hier een eis op basis van de Wet Bestuur en Toezicht Rechtspersonen, WBTR).
• De gemeente in Nederland waar de stichting/vereniging haar zetel heeft
• De bestemming van het batig saldo (batig is het positieve saldo) na vereffening van de stichting/vereniging bij ontbinding of de wijze waarop de bestemming wordt vastgesteld.

Aanvullend voor de vereniging:

• De verplichtingen van de leden tegenover de vereniging of de wijze waarop de verplichtingen kunnen worden opgelegd. Denk b.v. aan de contributie die je als lid verschuldigd bent
• De wijze van bijeenroeping van de algemene vergadering. (In de volksmond ook wel “Algemene Ledenvergadering”, ALV genoemd)

Belangrijk om ook op te nemen in de statuten:

Naast de wettelijk verplichte zaken kun je nog andere zaken laten opnemen in de statuten. Ook die worden dan vaststaande regels. Neem in ieder geval in de statuten die zaken op die van groot belang zijn voor het goed laten draaien van de organisatie.

• Hoe te besluiten bij een tegenstrijdig belang van een lid of enkele leden of het gehele bestuur.
• Echt een aanrader is het opnemen van de mogelijkheid om ook online te vergaderen als ALV en Bestuur.

Voor verenigingen:

• Het toelaten van een lid tot de vereniging. Wordt er niets bepaald, dan beslist het bestuur, al kan de algemene vergadering een negatieve beslissing terugdraaien.
• Het opzeggen van een lidmaatschap door de vereniging.
• Het verbinden van voorwaarden aan het lidmaatschap
• Het vaststellen van de groep personen die tot bestuurslid kunnen worden benoemd.
• Het uitbrengen van meer stemmen door bepaalde leden tijdens de algemene ledenvergadering.

Voor stichtingen:

• Het toekennen van vertegenwoordigingsbevoegdheid aan één of meer bestuurders, in plaats van aan het gehele bestuur samen. Of aan een ander dan een bestuurder, bijvoorbeeld een directeur.
• Statutenwijziging mogelijk maken. Dit moet dan direct in de eerste versie van de statuten worden opgenomen. Gebeurt dat niet, dan is wijziging niet mogelijk zonder een gang naar de rechter.

Wijzigen van statuten

Let op: het veranderen van statuten kost geld. Dus neem in de statuten alleen die zaken op die van groot belang zijn voor het goede reilen en zeilen van de organisatie. Als de statuten zijn vastgelegd in een notariële akte, moet je namelijk ook de statutenwijziging in een nieuwe notariële akte laten vastleggen; en doorgeven aan de Kamer van Koophandel.

Voor stichtingen:

Over het algemeen beslist binnen een stichting het bestuur over een statutenwijziging, tenzij in de statuten is opgenomen dat er nog andere instanties bij moeten worden betrokken. Dat kan bijvoorbeeld een Raad van Toezicht (RvT) zijn. Als je wilt dat de statuten van jouw stichting gewijzigd kunnen worden, dien je daarnaast in die statuten op te nemen op welke wijze dat kan. Het kan bijvoorbeeld zijn dat je in de statuten hebt opgenomen dat tweederde van bestuursleden met de wijziging moeten instemmen.

Voor verenigingen:

Binnen een vereniging beslist de Algemene Ledenvergadering over een statutenwijziging. Ook hier geldt dat je in de statuten kunt laten opnemen dat er nog andere instanties (denk aan de RvT) betrokken moeten worden bij het besluit. In principe moet de Algemene Ledenvergadering een statutenwijziging aannemen met een tweederdemeerderheid. Je kunt in de statuten echter een bepaling laten opnemen over het aantal leden dat aanwezig of vertegenwoordigd moet zijn voor een geldig besluit over een statutenwijziging.

Wil je verder lezen over statuten? Dat kan op de website van de KNB (de Koninklijke Notariële Beroeporganisaties).