Wet Bestuur en Toezicht Rechtspersonen (WBTR)

Sinds 1 juli 2021 is er een nieuwe wet in werking getreden, de Wet Bestuur en Toezicht Rechtspersonen (WBTR). Deze nieuwe wet wordt hier nog eens apart onder de aandacht gebracht en dan niet alleen omdat het directe gevolg is dat veel verenigingen en stichtingen hun statuten moeten aanpassen maar vooral omdat de WBTR gericht is op hoe je moet besturen.

De aanleiding voor de WBTR

De aanleiding voor de WBTR is drieledig. Ten eerste; misstanden in het verleden bij (grote) verenigingen en stichtingen inclusief bijbehorende negatieve media-aandacht (malversaties, belangenverstrengeling ed.). Ten tweede; bestuur en toezicht waren op een aantal punten in het Burgerlijk Wetboek niet afdoende geregeld. Wel voor NV/BV maar niet voor vereniging, stichting, coöperatie e.d.. Ten derde; de invoering van de WBTR heeft geleid tot aanvulling, verduidelijking en uniformering van de bepalingen in Boek 2 BW, rechtspersonenrecht.

Het morele uitgangspunt voor een individuele bestuurder en daarmee ook voor het collectief als bestuur is dat je als bestuurder toch integer, transparant, onbevooroordeeld zijn en in het belang van de organisatie wilt besturen? En denk daarbij dan aan heldere taak- en rolverdeling met aandacht voor de verdeling van bevoegdheden en verantwoordelijkheden, 4-ogenprincipe, transparant notuleren, voorkomen en tegengaan van belangenverstrengeling, volgen van de eigen regels, transparantie in financiën, jaarlijks evalueren, waarderen van de ALV als tegenmacht enz. enz.

Belangrijkste wijzigingen

De belangrijkste wijzigingen voor bestuurders en toezichthouders/ commissarissen van verenigingen en stichtingen zijn:

1. Beperking van het meervoudig stemrecht (om te voorkomen dat de stem van een persoon doorslaggevend is c.q. dat een persoon de uitslag kan bepalen)
2. Een statutaire belet- en ontstentenisregeling (wat heb je geregeld als het gehele bestuur tijdelijk niet is staat is om te besturen of in zijn geheel is opgestapt?)
3. Een wettelijke grondslag voor het instellen van een Raad van Toezicht / Raad van Commissarissen
4. De introductie van een monistisch bestuursmodel (een bestuur bestaande uit uitvoerende bestuurders en niet-uitvoerende bestuurders)

Daarnaast is er nu een uniforme wettelijke grondslag binnen verenigingen en stichtingen m.b.t.:

5. De taakvervulling van bestuurders en toezichthouders
6. Besluitvorming bij tegenstrijdig belang
7. Aansprakelijkheid bij faillissement bij commerciële verenigingen / stichtingen
8. Aansprakelijkheid bij een misleidende jaarrekening
9. Ontslag bestuurders / toezichthouders van een stichting

Zie voor een toelichting op deze wijzigingen de bijlage