Donderdag 2 december organiseerde PEP Den Haag het PEPtival, drie online PEP Talks. In de eerste PEP Talk stond GGZ en Mantelzorg centraal. Aandacht voor mantelzorgers die zorgen voor een naaste met psychische problemen en/of een verslaving is extra nodig, omdat ze vaak onzichtbaar zijn, ze zichzelf niet als mantelzorger zien, vaker overbelast zijn en onder hoge druk staan.

Presentaties en documenten

MantelzorgNL
De Mini-maatschappij
Factsheet GGZ en Mantelzorgers
Haags Steun Systeem
Verplichte geestelijke gezondheidszorg brochure
Haagse Hulpkaart
Familievertrouwenspersoon
Familievertrouwenspersoon Pim Stumpe
Kompassie
Indigo Zorgen voor een naaste

Programma

De introductie werd verzorgd door Elles Voorsluijs van PEP Den Haag, waar ze haar huidige functie en haar betrokkenheid rondom GGZ en Mantelzorg vertelde vanuit haar werkervaring in de gehandicaptenzorg en persoonlijke ervaring. Collega’s Abderrahim Kajouane en Wai-Kin Chung van PEP den Haag hebben deze middag een rol gekregen in de breakoutrooms en hebben een actieve bijdrage geleverd aan de vragen gedurende de hele PEP Talk.

De eerste sprekers zijn Esther van der Meer van Kompassie en Jessica Soet, familiecoach bij Kompassie. Jessica vertelde over haar eigen ervaring met mantelzorg GGZ. Dat door een gebrek aan kennis en de aanwezigheid van schaamte er geen hulp was binnen het gezin. Het had Jessica in die tijd zeker geholpen als er een plek was geweest waar zij terecht kon om haar verhaal te delen en tips te krijgen hoe om te gaan met een vader die zorgbehoevend was, maar psychisch kwetsbaar en zeer moeilijk of zelfs onhandelbaar in de omgang. Want hoe doe je dat? Vanuit liefde blijf je zorg verlenen, maar het is wel heel zwaar.

Lieke Bos van MantelzorgNL nam ons mee vanuit haar persoonlijke betrokkenheid en haar kennis als trainer en adviseur. Hoe ondersteun je deze mantelzorgers? Ze deelde de nieuwe Factsheet GGZ en Mantelzorg en in kleine groepjes werd er ingezoomd op wat nodig is in Den Haag om bruggen te slaan en mantelzorgondersteuning te verbeteren. Alle reacties die in de breakoutrooms en erna besproken zijn, staan hieronder vermeld.
De inspirerende middag werd afgesloten met pitches van Pim Stumpe (Landelijke Stichting Familievertrouwenspersonen), Barbara Cornelissen (Haags Steunsysteem), Henriëtte Roos (Stichting de Mini-maatschappij Gewoon Anders) en Esther van der Meer (Kompassie).

Haagse Hulpkaart

Om een eerste brug te slaan tussen de mantelzorgers en de professionals, is er een Haagse Hulpkaart ontwikkeld, vanuit een samenwerking tussen Kompassie, Indigo, Parnassia, Haags Steunsysteem, de Familievertrouwenspersonen en PEP den Haag. In de Haagse hulpkaart staan uitleg en contactgegevens van deze organisaties die zich inzetten voor mantelzorgers in Den Haag. Deze Hulpkaart wordt digitaal toegestuurd en kan worden besteld als gedrukte flyer bij PEP Den Haag om te verspreiden en zo de Mantelzorgers GGZ beter te bereiken en te ondersteunen.

Breakoutrooms

Wat is er in Den Haag nodig zodat mantelzorgers GGZ zich gehoord, gezien, erkend en ondersteund voelen?

1. Bij “mantelzorg” voor naasten met een GGZ is er meestal sprake van zorg binnen de familie en dus van familiezorg, die vaak een eigen dynamiek en rollen kent. Het ziekteverloop is vaak wisselend/grimmig en dat maakt de inzet van familiezorgers ook wisselend. Oog en oor hebben voor de specifieke omstandigheden van familiezorgers is gewenst.

2. Hoewel er meer GGZ organisaties het belang/urgentie van betrokkenheid van mantelzorgers inzien, is samenwerking in de zorgtriade nog niet optimaal. Mantelzorgers worden vaak heel erg beperkt of helemaal niet betrokken. Dat zal moeten veranderen. Geef mantelzorgers/familiezorgers structureel een plek in de behandeling. Dat komt de behandeling ten goed en dat helpt tevens om balans te herstellen. Dit betekent meer triadisch werken.

3. Er loopt volgens Gerrit W. Reef (Platform Belangenbehartiging) momenteel een onderzoek vanuit de gemeente naar mogelijke verbeteringen in de WMO. Het is goed om wensen van mantelzorgers, zoals nu verwoord, aan de gemeente door te geven in het kader van dit onderzoek.

4. In de aanpak van verwarde personen moet de gemeente/GGZ-organisaties niet zo maar aannemen en ervan uitgaan dat er sprake is van feitelijke familiebanden en/of van mantelzorgers die verwarde personen kunnen ondersteunen. Te vaak worden verwarde personen aan hun lot overgelaten en dat komt zowel de behandeling als de sociale cohesie in kwetsbare wijken niet ten goede.

5. Behandeling gericht op gewone participatie/integratie is prima en moet leidend blijven. De samenleving moet GGZ patiënten niet marginaliseren. Maar dat betekent wel dat we in de wijk en dichterbij meer professionele begeleiding moeten regelen, ook voor de mantelzorgers.

6. Ketensamenwerking tussen GGZ organisaties onderling maar ook met informele organisaties (levensbeschouwelijke organisaties, zelforganisaties) is erg belangrijk. Op deze manier kunnen meer mantelzorgers/familiezorgers bereikt worden/goed geïnformeerd worden over het aanbod.

7. Inclusief/ divers-sensitief werken en communiceren is erg belangrijk, zeker in een superdiverse grote stad als Den Haag. Vermijd zoveel mogelijk jargon en bureaucratie. Het is zelfs al ingewikkeld genoeg voor mensen die hoogopgeleide zijn. D.w.z. zo veel mogelijk met wensen en behoeften van mantelzorgers en zorgvragers rekening houden.

8. Per wijk aanpakken.

9. Buurthuizen inzetten zodat de informatie kan worden gedeeld en presentaties kunnen worden gedaan.

10. Er zijn verschillende bevolkingsgroepen, dus cultuursensitief benaderen.

11. De rol van de huisarts, sleutelpositie, kent de gezinssituatie, er ontbreekt echter tijd. Ook niet zo goed op de hoogte van de sociale kaart (informele ondersteuning).

12. Geef mantelzorgmakelaars een grotere rol, is nog onderbelicht, onbekend met financiering hiervan (via aanvullende zorgverzekering).

13. Koplopersgroep jonge mantelzorgers, die methodiek om hun meer bekendheid te geven, kan ook worden toegepast bij mantelzorgers GGZ. Mensen uit verschillende disciplines bij elkaar brengen, zo breed mogelijke vertegenwoordiging van organisaties die jonge mantelzorgers kunnen tegen komen. Daar zijn diverse bijeenkomsten van geweest om met elkaar te sparren en ervaring uit te wisselen. Ook samen nadenken over acties, bijvoorbeeld PR acties.

14. Link Movisie nieuwsbrief, met tool om netwerk mantelzorgers op te zetten.

15. Verwarring voorkomen bij taalgebruik.

16. De zorg/hulp houdt voor zorgverleners niet op bij de voordeur. Het vraagt een bredere aanpak.

17. Men mist een overzicht van organisaties (hulpkaart was toen nog niet genoemd) als een verbinder in de stad. Een overzicht van wat er waar is aan ondersteuning en ook wat er mist.

18. Dat er bij een intake altijd de vraag gesteld wie er om de cliënt heen zit en wie belangrijk voor hem/haar is. Welke info mag er wel en niet met hem/haar gedeeld worden?

19. Professionals én behandelaren faciliteren met kennis en mogelijkheden op mantelzorg en mantelzorgondersteuning.

20. Zeker bewustzijn vergroten bij professionals en behandelaren over de belasting voor naasten.

Aan de hand van de uitkomst van deze bijeenkomst, zal PEP Den Haag het initiatief nemen om tot een vervolg te komen.

De inspirerende middag werd afgesloten met pitches van Pim Stumpe (Landelijke Stichting Familievertrouwenspersonen), Barbara Cornelissen (Haags Steunsysteem), Henriëtte Roos (Stichting de Mini-maatschappij Gewoon Anders) en Esther van der Meer (Kompassie). Indigo kon helaas niet persoonlijk aanwezig zijn, maar een flyer met aanbod voor naasten is toegevoegd bij de documenten bovenaan deze pagina.